Stanisław Kazimierz Zdziarski herbu Gozdawa w szkole i w skautingu zwany "Starą Mańką".
Urodzony w Warszawie 11.12.1895r. Syn Kazimierza i Kamili z Arkuszewskich.
Właściciel majątku Łęgonice (pow. Rawa Mazowiecka), inżynier rolnik.

Uczeń szkoły realnej im. Staszica w Warszawie. 

W trakcie nauki, wczesną wiosną 1912r. wstąpił do tworzącej się przy szkole drużyny skautowej im Zawiszy Czarnego (późniejsza 16WDH). Na Wielkanoc tego samego roku w majątku jego rodziców w Grotowicach została zorganizowana tygodniowa, konspiracyjna wycieczka drużyny. W roku 1913 jako już doświadczony skaut wziął udział w miesięcznym obozie zorganizowanym przez Drużynę w Kołbach na Polesiu. Był to pierwszy obóz skautowy zorganizowany na terenach zaboru rosyjskiego. W 1914r. Drużyna ponownie zorganizowała tygodniową wycieczkę wielkanocną w majątku Grotowice. Stanisław był już wtedy członkiem komendy. Latem tego samego roku wraz kilkunastoma warszawskimi skautami wziął udział w skautowym kursie instruktorskim organizowanym w Skolem w Galicji. Wskutek wybuchu wojny, kurs ten został jednak przerwany, a jego uczestnicy musieli nagle powrócić do Warszawy. Po powrocie został mianowany plutonowym jednego z dwóch działających w drużynie plutonów. 

W początkach 1915r. w warszawskim skautingu miał miejsce rozłam na tle politycznym. Chodziło o stosunek do tworzonych w Galicji Legionów Piłsudskiego. Naczelna Komenda Skautowa składająca się w większości ze zwolenników Narodowej Demokracji opowiedziała się po stronie koalicji, a konkretnie Rosji, namawiając skautów do angażowania się w pomoc medyczną świadczoną ochotniczo na rzecz wojsk rosyjskich i krytykując koncepcję walki u boku Austro-Wegier. Jednak większość drużynowych poparła czyn legionowy. Różnice zdań były tak istotne, że 12-tu z pośród 13-tu drużynowych wypowiedziało posłuszeństwo władzom skautowym i utworzyło tzw. "Rebelię" czyli zbuntowaną Radę Drużynowych. Do buntu przyłączyła się także Drużyna Zawiszy Czarnego, która w tamtym czasie nadawała ton warszawskiemu skautingowi. Jednak Stanisław Zdziarski, który osobiście wyznawał poglądy bliskie Narodowej Demokracji nie mógł pogodzić się ze stanowiskiem zajętym przez swojego drużynowego (Jurka Wądołkowskiego) i odłączył swój pluton od reszty drużyny pozostając pod komendą NKS. Sytuacja taka trwała przez około czterech do pięciu miesięcy, po czym konflikt został zażegnany spełnieniem przez NKS żądań Rady Drużynowych i usunięciem ze swojego składu najbardziej zagorzałego przeciwnika legionów - ks. Lutosławskiego. To pozwoliło zakończyć rozłam w całym warszawskim skautingu, a także w Drużynie Zawiszy Czarnego. Po zjednoczeniu Drużyny Stanisław wyłączył się z aktywnej służby skautowej jako, że rozpoczął studia. Jdnak ze skautingiem całkiem nie zerwał. Jeszcze w 1916r. pełnił funkcję drużynowego jednej z warszawskich drużyn harcerskich należącej do IV Hufca. Latem 1918r., jego rodzice w swoim majątku Grotowice ponownie gościli 16WDH im. Zawiszy Czarnego, która tym razem zorganizowała tam obóz letni. 

w 1914r. po ukończeniu szkoły realnej im. Staszica Stanisław Zdziarski rozpoczął studia politechniczne, a następnie rolnicze w Warszawie.

W 1919 roku wstąpił do Wojska Polskiego. W czasie walk z bolszewikami był ranny i odznaczony krzyżem walecznych. Brał udział w kampanii wojennej 1920 roku. Potem ukończył studia w SGGW i przejął od ojca Łęgonice (230 ha). Zajmował się pracą społeczną i działalnością polityczną. Działał w kółkach rolniczych, był ławnikiem sądu w Nowym Mieście nad Pilicą. Należał do Stronnictwa Narodowego. Od 1929 roku był radcą Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Warszawie, a od 1933 roku jednym z jego dyrektorów. 

W listopadzie 1939 roku wstąpił do tajnej wojskowo-politycznej organizacji SZP. Delegowany przez naczelne dowództwo SZP udał się 02.01.1940r. do kwatery majora Hubala-Dobrzańskiego z poleceniem rozwiązania oddziału, którego Hubal nie wykonał. Stanisław Zdziarski był od 1942 roku dowódcą batalionu Armii Krajowej okręgu Rawa Mazowiecka.

W 1942 roku dostał od Delegatury Rządu zadanie zorganizowania zespołu nazwanego grupą "Ruda"dla przygotowania dokumentacji i koncepcji przejęcia i zagospodarowania terenów Dolnego Śląska. Dokumentację z prac zespołu przekazał w 1945 roku wojewodzie wrocławskiemu. Nadal gospodarując w czasie okupacji niemieckiej w Łęgonicach dawał schronienie i utrzymanie wielu rodzinom wojskowych oraz wysiedlonych z ziem wschodnich. Regularnie wysyłano też paczki żywnościowe do obozów koncentracyjnych. Latem 1944 roku zagrożony aresztowaniem musiał opuścić Łęgonice, do których w wyniku reformy rolnej nigdy już nie wrócił.

Stanisław Zdziarski osiedlił się po wojnie na Dolnym Śląsku w Trzebnicy w 12 hektarowym gospodarstwie. Ściągnął na Śląsk współpracowników grupy "Ruda" oraz ukrywających się młodych akowców. 0d 1947 roku pracował w przedsiębiorstwie eksploracji kruszywa rzek. Po śmierci żony w 1947 roku przeniósł się do Warszawy, pracując nadal w eksploracji kruszywa. Gdy kierownictwu przedsiębiorstwa wytoczono proces polityczny musiał opuścić dom i ukrywać się. Do jego mieszkania, w którym pozostawił dzieci z opiekunką wprowadzono karnie 4 osobową rodzinę. Dopiero po 1956 roku wrócił do normalnego życia. Był jednak przez długi czas inwigilowany, a nawet czasowo aresztowany. Od 1956 roku pracował w zakładach INCO jako akwizytor. Zajmował się zagadnieniami ekonomicznymi rolnictwa i publicystyką w tym zakresie. Opracował szereg koncepcji w sprawie organizacji produkcji rolnej, podatku gruntowego i likwidacji dostaw obowiązkowych. Należał do Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Zmarł nagle 17.03.1975r. w trakcie zebranie Towarzystwa.

Stanisław Zdzarski był dwukrotnie żonaty. W 1920 roku z Marią Łucją Grodzińską h. Paprzyca urodzoną w Jaszowicach (pow. Radom). w 1950 roku z Marią Jarocką. Dzieci miał z pierwszą żoną: 

  • Marian (1920-1944), student SGH, ppor. AK, członek Konfederacji Narodu, został wzięty do niewoli przez wojska sowieckie i nie powrócił, był odznaczony Krzyżem Walecznych, 
  • Zofia, ur. 1922, dr. medycyny, za Stanisławem Koschem mieszka w Krakowie, 
  • Jadwiga (ur. 1923) mgr inżynier rolnik, żona Antoniego Arkuszewskiego mieszka w Warszawie, 
  • Teresa (1926-1982) mgr anglistyki, za Kazimierzem Jackowskim. 
  • Bożena (1933-56), 
  • Tadeusz (ur. 1942) mgr. ekonomi, żona Irena Rękas, 
  • Maria (ur. i zm. 1944). 

1914r. Tygodniowa wycieczka drużyny Zawiszy Czarnego do Grotowic nad Pilicą.
Od Lewej stoją: Jerzy Wądołkowski, Piotr Olewiński, Stanisław Zdziarski, Jakut, Stanisław Olewiński.

Opracował: Tadeusz Zdziarski, Marek Gajdziński 
Na podstawie: 

  • Ziemianie Polscy XX wieku, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1994
  • Roman Różycki – 25 Lat Dziejów Szesnastki 1911-1936